materiały o kanonizacji świętych z 2003 roku

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Warszawa, 8 czerwca 2003 roku

Ekscelencjo Księże Arcybiskupie,

Serdecznie dziękując za zaproszenie do Chełma, składam na ręce Waszej Ekscelencji bardzo życzliwe pozdrowienia dla wszystkich uczestników uroczystości kanonizacyjnych ku czci Męczenników Chełmskich i Podlaskich XX wieku.

Wracamy dziś pamięcią do czasów mrocznych, do bolesnych wydarzeń. Ze zgrozą i moralnym oburzeniem myślimy o mordach i prześladowaniach, w których poniosły męczeńską śmierć osoby duchowne, prawosławni mieszkańcy ziemi chełmskiej i podlaskiej. Pochylając głowy przed ich martyrologią, jednocześnie wypowiadamy stanowcze potępienie wobec sprawców tych zbrodni.

My, współcześnie żyjący, ze wstydem, goryczą i bólem myślimy o niszczącej sile nienawiści, nacjonalizmu i nietolerancji, które stały się pożywką do dzielenia ludzi według wiary czy narodowości, do zadawania im cierpień i okrutnej śmierci. Zbrodnie z lat 1943 - 1947, popełnione na prawosławnych, są tego tragicznym przykładem. Podobnie jak zbrodnie popełnione na ludności polskiej na Wołyniu, Galicji Wschodniej i Podolu w latach 1943 - 1944. Przez bolesne wspomnienia i rany w społecznej świadomości musimy dziś utorować drogę do pojednania, do wybaczenia sobie wzajemnych win i krzywd. Musimy wspólnie budować taki świat, w którym dla nacjonalistycznego szaleństwa i nietolerancji, dla stosowania etnicznych czystek i zasady odpowiedzialności zbiorowej - nie będzie miejsca.

Rzeczpospolita może pochlubić się wspaniałym, wielowiekowym dziedzictwem przyjaznego współistnienia i dialogu wielu kultur, religii i tradycji. Pragniemy do tego dziedzictwa nawiązywać i rozwijać je.

Jest naszą wspólną dumą i inspiracją, że to właśnie tutaj, na tych ziemiach, spotykają siy od stuleci dwie wielkie tradycje duchowe - łacińska i bizantyjska - tworzące dwa skrzydła europejskiej cywilizacji. Dzisiejsza Polska jest świadoma, jak ogromny jest wkład prawosławia w nasze dzieje i kulturę. Trzeba tu, na przykład, przywołać dorobek słynnych monasterow w Jabłecznej i w Supraślu - i wiele, wiele innych świadectw duchowego i kulturowego bogactwa, stworzonego przez prawosławie dawniej i dzisiaj. Piękne karty patriotyzmu i obywatelskiego zaangażowania zapisuje społeczność prawosławna w Polsce. Za to wszystko, jako Prezydent Rzeczypospolitej, składam wielkie podziękowanie, wyrazy uznania i podziwu.

W rodzinie europejskiej różnorodność kultur jest wielką wartością. Jestem przekonany, że dorobek Kościoła prawosławnego w Polsce, a także nasza wspólna praca dla pokoju, zrozumienia, solidarności między ludźmi różnych wyznań i narodowości żyjących na polskich ziemiach - stanowi wspaniałe ubogacenie dorobku duchowego kontynentu.

Składam Waszej Ekscelencji wyrazy wielkiego szacunku i przesyłam serdeczne pozdrowienia.

Aleksander Kwaśniewski