materiały o kanonizacji świętych z 2003 roku


Homilia Jego Eminecji Sawy, Metropolity Warszawkiego i całej Polski w dniu kanonizacji Męczenników Chełmskich i Podlaskich

Во имя Отца и Сына и Святаго Духа!

Życie Kościoła Prawosławnego i całego chrześcijaństwa przekonuje nas o prawdziwości słów naszego Zbawiciela Chrystusa - Który do uczniów swoich powiedział: "zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne nie przemogą go" Mt.16,18.

Uroczystość dnia dzisiejszego, tu w tym miejscu, w mieście szczególnej czci Bogurodzicy w Jej sławnej ikonie chełmskiej, w obecności przedstawicieli świata prawosławnego i całego chrześcijaństwa potwierdza tę prawdę.

Po wielu bolesnych doświadczeniach, ziemia chełmska i podlaska oroszona krwią męczeńską naszych braci i sióstr wydaje dzisiaj plon.

Ciesz się ziemio chełmsko - podlaska. Oto Pan Kościoła wywyższa Cię przez Twoich Synów i Córki, Którzy oddali swe życie za św. Prawosławie.

Cieszcie się i dziękujcie Bogu Bracia i Siostry potomkowie tych, którzy oddali swe życie na tej ziemi, a Wy dzisiaj kontynuujecie to bogactwo, które oni nam pozostawili.

Ciesz się i ucz wiary Narodzie Prawosławny, bowiem dzień dzisiejszy służy ku utwierdzeniu wiary naszej.

Ciesz się cały Kościele Prawosławny, bowiem skarbnica Twoich Świętych, dzisiaj została napełniona nowymi bohaterami ducha.

Cieszcie się Bracia i Siostry chrześcijanie przynależący do różnych Kościołów, bowiem dzień dzisiejszy potwierdza, że "Kościoła Chrystusowego bramy piekielne nie przemogą".

Cieszmy się wszyscy i wychwalajmy Mądrość Bożą, Która kieruje Kościołem, bowiem to, co było niegdyś niezrozumiałym, służyło zgorszeniem - dzisiaj owocuje i łączy swoich uczniów. I w tym zawarty jest ważny moment dzisiejszej uroczystości.

Na krwi męczenników zbudowany jest nasz Kościół i wiara nasza. Dzień dzisiejszy potwierdza, że świętość w Kościele nigdy nie zanika. Wybranych świętych znamy na przestrzeni całej historii Kościoła, bowiem nigdy nie brakuje łaski Ducha Świętego i ludzkiego wysiłku miłości i wiary. Złoty łańcuch świętych znanych i nieznanych światu ciągnie się przez całą historię Kościoła. Tak będzie do końca świata.

Kult Świętych stwarza atmosferę duchowej rodziny pełnej głębokiej miłości i pokoju. Kult ten nie może być oddzielony od miłości do Chrystusa i do Jego Ciała-Kościoła.

Dzisiaj Kościół nasz ogłasza świętymi z imienia tylko kilka osób, ale w Soborze Świętych Chełmskich i Podlaskich znajdują się tysiące. O nich wie Bóg, a Kościół odczuwa Ich swą modlitwą i duchem.

Wszechmocny Bóg za ich wstawiennictwem dawał znać o Sobie w trudnych momentach naszego Kościoła, daje znać dzisiaj i wierzymy głęboko, że pełnię swej mocy odkryje w przyszłości. Nasi męczennicy byli: "zewsząd uciskani... zakłopotani, ale nie zrozpaczeni, prześladowani, ale nie opuszczeni, powaleni, ale nie pokonani" 2 Kor. 6,7-9.

Tymi niepokonanymi są męczennicy: (swiaszczennomuczeniki) protoprezbiter płk. Bazyli Martysz, protojerej Paweł Szwajka. Pragnę dzisiaj tu oświadczyć wszystkim obecnym, że ja jako pięcioletni chłopiec w przededniu jego męczeńskiej śmierci otrzymałem od niego prosforę, po zakończonym pogrzebie mojego kuzyna, który zginął także z rąk ówczesnych band w 1943 r. Zaliczenie go do grona świętych Soboru Męczenników jest dla mnie osobiście wielkim przeżyciem.

Kapłan Mikołaj Hole, kapłan Lew Korobczuk, kapłan Piotr Ogryzko, kapłan Sergiusz Zacharczuk, mnich Ignacy Jabloczeński oraz Wszyscy nasi Bracia i Siostry - imiona, których zna Pan - a którzy weszli w skład Św. Soboru Męczenników Chełmskich i Podlaskich. Wszyscy oni dzisiaj modlą się za nas i z nami. W tej modlitwie rozkwita nasza dusza. Doświadczamy bliskość/wspólnoty z Chrystusem. Święci przedstawiają chwałę Bożą w stworzonym człowieku. W nich i przez nich, w sposób szczególny wyrażona jest jego Mądrość. Dlatego śpiewamy: "Przedziwny jest Bóg w swych Świętych, Bóg Izraela" Ps. 81,1.

Świętość rozpoczyna się na ziemi, bowiem życie wieczne w Bogu zaczyna się już tutaj, w czasie, który posiada głębię wieczności. Świętymi są Ci, Którzy wysiłkiem swej aktywnej wiary i miłości zrealizowali w sobie swoje podobieństwo Boże i przez to ukazali w mocy obraz Boży i przyciągnęli do siebie obfitą łaskę Bożą. W tej czystości serca, przez wysiłek duszy i ciała zamyka się droga zbawienia każdego człowieka, w którym zamieszkuje Chrystus: "już nie ja żyję, żyje we mnie Chrystus" Gal. 2, 20.

Głęboko wierzymy, że święci są niejako rękami Bożymi, którymi Bóg dokonuje swych dzieł. Miara mocy tego aktywnego uczestnictwa odpowiada morzu ducha i wielkości ich wysiłku. Ap. Paweł pisze: "jedna gwiazda różni się jasnością od drugiej" l Kor. 15,4.

Marność tego świata przemija, a Oni pozostają na wieki, "Świat przemija i pożądliwość jego. Kto zaś czyni wolę Bożą trwa na wieki" pisze św. Jan l J. 2,17; a ap. Paweł dodaje: "Przemija postać tego świata" l Kor. 7,31. Jest coś, co przemija i jest coś, co zostaje. Tym coś na tej ziemi są nasi bracia i siostry Św. Męczennicy. Śmierć związana z męczeństwem jest największym cierpieniem człowieka. Nieopisanego cierpienia doświadczyli wierni prawosławni tej ziemi. Pamiętajmy jednak, że od czasu męki i śmierci Chrystusa i Jego zstąpienia do otchłani otrzymały one sens tajemnicy i wymiar głębokości życia. Chrystus obalił potęgę śmierci i przekształcił ciało do niezniszczalności. Święci przeżywają śmierć z radością. Śmierć jest ich narodzeniem do prawdziwego życia. Jest warunkiem zmartwychwstania. Św. Ignacy mówił: " Płynie we mnie woda żywa, szepcze i mówi w sercu moim, pójdź do Ojca. Twój grób piękniejszy jest niż raj".


Брати і Сестри! Нинішній день є історичним, винятковим та неповторним днем. "Господні суди бо незбагненні. Сьогодні визрів час. Настала пора, коли на повні груди голосимо, що ми - сини і дочки цієї землі. Землі збагаченої кров'ю безвинних жертв. Зросли ми з цієї землі. Джерело того, що сьогодні маємо - в їхньому мучеництві, "кожне бо добре дерево родить добрі плоди" (Мт. 7,17).

Сьогодні плоди оці збираємо, особливо мешканці Холмсько-Підляської землі, де б вони розсіяні не були - на Сході, на Заході, чи за океаном. Усі нині радіємо і дякуємо Богові за цей день. Покладаємось на Бога, що подібні ситуації, які сталися у минулому, є вже минулим і ніколи не повторяться. Про це наполегливо просимо Бога. З нашого боку зобов'язуємося передавати ідеали наших мучеників, їхню любов до Православ'я на їх ревність наступним поколіням. Є це зерно з обмолоту колосся минулих днів. Воно доводить, що "Бог не в силі, але у праді". Цю правду голоимо сьогодні.

Братья и Сёстры! Святые это действительно новое явление очищенного образа Божия в человеке, явленного во всей полноте Господа Иисуса Христа. Они живые сосуды Духа Божия, именуемые "земными ангелами и небесными человеками".

Духовная красота святых столь очевидна что "умилённая душа начинает ясно сознавать свою нечистоту и недостоинство перед Богом..." и от этого в нём рождается жажда спасения от греха. Долго мы ожидали на явление миру нашей веры в подвиге мучеников холмско - подляшских и их прославления. Пришло время сегодя. Нам нельзя забывать, что у Господа на всё своё время и сроки. И настоящее явление святости нашей Церкви, без сомнения, нужнее представителей всего Православия и то в то время, когда Православие должно обогощать своим духовным богатством Европу. В свете этой правды мы можем понять слова Св. Церкви "Дивен Бог во святых своих" "Бог крепок, Бог Властитель, Начальник мира, Отец будущаго века. С нами Бог разумейте языцы и покарайтеся, яко с нами Бог".

В этих словах Братия и Сёстры заключён призыв ко всем нам, мимо которого пройдти нельзя. Он обязывает. Это зов наших мучеников. Они зовут нас к духовной серъёзности и мужеству, к молитве и свидетельству веры кругом себя.

Браты і Сёстры! Холмская і Падляшская зямля арашонная была кров'ю сваіх мученикаў, падобна як зямля св. Еразолімы арашонная была кров'ю Хрыста. Гэта Яны, святыя мучаннікі прапаведваючы Збавіцеля корочылі па гтай зямлі і звалі: "Ацец, даруй ім, бо нч ведаюць, што робяць" (Лк. 23,34).

Штож скажем Вам сёння, мы ўсе сабраныя ў горадзе які знаходзіцца ў цяні іконы Холмскай Багародзіцы? Якімі славамі выкажам наша прызнанне і ўдзячнасць? Нашай удзячнасцю няхай будзе наша жыццё. Паводзінамі і жывым пацвярджэннем веры і руплівасцю будзем выплачваць атрыманы ад Вас дар, каторым сёння так цешымся.

Браты і Сёстры! За іх кроў выплацім настойлівай працай і адданем св. Правослаўю, каб яно квітнела і асвечвала свет так, як "горад размешчаны на гары"! У гтай працы будуць сумесна з намі Яны Св. Мученнікі. У Іх будзем шукаць дапамогі і ўспамогі. Будзем іх прызываць у цяжкіх хвілінах, хвілінах сумнення і трывогі.


Dzień dzisiejszy to nadzieja na dzień jutrzejszy. Dlatego też każdego dnia wzywajmy do nich "Благословен еси Христе Боже наш, мученики земли холмския и подляшския прославивый, гонения жестокия и муки Тебе ради претерпевшия, и сими в стране нашей святое православие утвердившия, ихже молитвами Господи, единомыслие и братолюбие в сердцах наших утверди, миру умирение, Церкви утверждение, и всем грехов оставление даруя". Uroczystość dzisiejsza posiada wymiar szczególny. Biorą w niej udział przedstawiciele Lokalnych Kościołów Prawosławnych. Kościoła Rzymskokatolickiego i Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz przedstawicieli Władz Państwowych i Samorządowych różnych organizacji kościelnych i społecznych, duchowieństwa, młodzieży, dzieci i wiernych naszej Cerkwi i z zagranicy.

Bracia i Siostry! Dziękując Bogu za dzisiejszy dar, pozwólcie, że podziękuję Zwierzchnikom Powszechnego Kościoła Prawosławnego i Warn Ekscelencje, przedstawiciele Autokefalicznych Kościołów Prawosławnych, że jesteście z nami i przeżywacie z nami naszą wspólna radość, dziękuję Braciom z Kościołów Rzymskokatolickiego i Zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej.

Dziękuję obecnym przedstawicielom Władz Państwowych i Samorządowych. Dziękuję za wszelką pomoc przy organizacji dzisiejszych uroczystości. Dziękuję Jego Ekscelencji, Arcybiskupowi Ablowi, arcypasterzowi Lubelsko - Chełmskiemu, Księdzu Janowi Łukaszukowi miejscowemu proboszczowi za przygotowanie tego wspaniałego dnia. Dziękuję P.T. Duchowieństwu, Młodzieży i wszystkim wiernym naszego Kościoła. Dziękuję wszystkim za Waszą obecność z nami w Tym szczególnym święcie naszej Cerkwi. Na koniec pragnę serdecznie podziękować Komisji Kanonizacyjnej na czele z Jego Ekscelencją Arcybiskupem Szymonem, powołanej przez Sobór Biskupów w celu przygotowania niezbędnych materiałów do przeprowadzenia kanonizacji. Wszystkim Spasi Gospodi!

Niech to wspólne przebywanie z sobą posłuży szerzeniu dobra, pokoju, wzajemnego szacunku i dobrej współpracy. Niech będą pomocne nam w tym, także słowa Św. Maksyma Wyznawcy, który stwierdził: "Podlegamy karze nie tylko za dokonane zło, lecz również za zaniedbane dobro i za to, że nie kochamy bliźniego".


Kończę słowami modlitwy: "Величаем вас, святии мученицы земли холмския и подляшския и чтим честныя страдания ваша, яже за Христа претерпели есте". Аминь!