W skład duchowieństwa Diecezji Lubelsko-Chemskiej wchodzi 24 kapłanów i 1 diakon.

W życiu Kościoła prawosławnego ważną rolę pełnią świeccy, zorganizowani w bractwach cerkiewnych. W XVI-XVII w. właśnie skupiające świeckich bractwa były głównymi ośrodkami broniącymi prawosławia. Na terenie diecezji działają obecnie trzy bractwa:
- Bractwo pw. św. Atanazego Brzeskiego (od 1992 r.),
- Bractwo pw. św. Piotra Metropolity Kijowskiego (od 2003 r.),
- Bractwo Młodzieży Prawosławnej Diecezji Lubelsko-Chełmskiej (od 1990 r.).
Bractwa organizują spotkania, sympozja poświęcone roli świeckich w życiu Kościoła, prowadzą również działalność charytatywną (m.in. pomoc materialną dla będących w potrzebie wiernych Kościoła prawosławnego na Ukrainie).

Młodzież z terenu naszej diecezji aktywnie angażuje się w różnego rodzaju projekty, tak w ramach regularnej pracy bractwa w ciągu roku, jak i w czasie wyjazdów wakacyjnych (obozy, ogniska, wycieczki) oraz pielgrzymkowych. Coraz bardziej popularny jest udział w corocznej pieszej pielgrzymce z Monasteru św. Onufrego Wielkiego w Jabłecznej na Świętą Górę Grabarkę.

We wszystkich parafiach na terenie naszej diecezji dzieci i młodzież objęte są katechizacją, którą prowadzą przygotowani merytorycznie i metodycznie nauczyciele religii.

W obecnych czasach zaistniała możliwość i potrzeba większego zaangażowania wiernych i przejęcia przez nich większej odpowiedzialności za Kościół.

6 lutego 1996 r. odbył się w Lublinie I Zjazd Duchowieństwa i Świeckich Diecezji Lubelsko-Chełmskiej, w którym wzięli udział duchowni i przedstawiciele wszystkich parafii diecezji oraz bractw. Na Zjeździe powołano do istnienia Radę Duchowieństwa i Świeckich Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Nadano jej status organu doradczo-decyzyjnego przy Biskupie Lubelskim i Chełmskim. Powstało 5 komisji problemowych: pamięci historycznej, współpracy zagranicznej, gospodarczo-ekonomiczna, charytatywna oraz śpiewu cerkiewnego.

Ważną i odpowiedzialną inicjatywą świeckich było utworzenie Funduszu Diecezjalnego przez 400 rodzin z terenu diecezji. Regularnie przekazywane składki przeznaczone są na zapomogi dla duchownych z najbiedniejszych parafii oraz diecezjalną działalność wydawniczą.

Jedną z ważnych form prawosławnej pobożności są pielgrzymki wiernych do znanych ośrodków religijnych. W przeszłości pielgrzymki były niezwykle popularne wśród wiernych Diecezji Chełmskiej. Udawano się pieszo na święta do Chełma, Jabłecznej, Turkowic, Poczajowa - pokonując nawet po kilkaset kilometrów. Po wojnie, wraz z wysiedleniem ludności prawosławnej z Chełmszczyzny, tradycja pielgrzymek zamarła. Zaczęła się odradzać dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych.

Obecnie największe pielgrzymki udają się każdego roku z okolic Jabłecznej na święto Przemienienia Pańskiego na św. Górę Grabarkę (w sierpniu) oraz na uroczystości ku czci św. Onufrego Wielkiego do monasteru w Jabłecznej (w czerwcu).

Od kilkunastu lat zaczęły się odradzać stare, piękne i bogate tradycje Chełmszczyzny. Na święta celebrowane w cerkwiach w Chełmie, Hrubieszowie i Holi przybywają również dawni mieszkańcy tych ziem, kiedyś wysiedleni na Ukrainę i tereny zachodniej Polski.

Wskrzeszono kult ikon Matki Bożej na terenie Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. W Lublinie adorujemy Lubelską Ikonę Matki Bożej, w Nosowie Leśniańską Ikonę Matki Bożej, w Chełmie Chełmską Ikona Bogarodzicy a w Hrubieszowie i Turkowicach Turkowicką Ikona Bogarodzicy.

Śpiew stanowi integralną część każdego nabożeństwa w cerkwi. Stąd tak istotna dla rozbudzania i rozwoju życia liturgicznego w parafii jest aktywna obecność chóru.

Mniejsze lub większe chóry istnieją przy wszystkich parafiach Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Niektóre z nich osiągnęły wysoki poziom artystyczny i zdobyły renomę w środowiskach koneserów muzyki cerkiewnej. Najbardziej znanym chórem diecezji jest chór parafii katedralnej pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie. W latach osiemdziesiątych XX w. chór ten zajmował czołowe miejsca na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce; ponadto często występował z koncertami w kraju i za granicą. Wielką zasługę w popularyzacji liturgicznego śpiewu cerkiewnego miał jego wieloletni dyrygent dr Włodzimierz Wołosiuk.

Na Zjeździe Duchowieństwa i Świeckich Diecezji w lutym 1996 r. powołano do życia Diecezjalną Komisję Śpiewu Cerkiewnego, która opracowała program studium dla dyrygentów chórów cerkiewnych.

12 listopada 1998 r. zakończył się pierwszy 2 letni "Kurs Psalmistów i Dyrygentów chórów cerkiewnych", który ukończyło 10 absolwentów. W bieżącym roku rozpoczęliśmy II edycję tego kursu.

Obecnie dyrygentem katedralnym jest Pan Andrzej Boublej. Pod jego kierownictwem w diecezji śpiewa chór mieszany w soborze lubelskim, chór duchowieństwa
Diecezji Lubelsko-Chełmskiej oraz Męski Zespół Wokalny przy Prawosławnej Katedrze pw. Przemienienia Pańskiego. Pieśni cerkiewne w wykonaniu tego właśnie zespołu słuchają Państwo dzisiejszego wieczoru. W diecezji podejmuje się działania popularyzujące śpiew cerkiewny i doskonalące poziom jego wykonania. W styczniu 1995 roku w Terespolu nad Bugiem odbył się I Przegląd Chórów Kolędniczych. W 2003 roku zmieniono jego nazwę na Międzynarodowy Festiwal Kolęd Wschodniosłowiańskich. Już sama nowa nazwa świadczy o wzroście popularności tego ważnego wydarzenia kulturalnego na Podlasiu. Każdego roku bierze w nim udział coraz to więcej chórów, tak prawosławnych, jak i z innych Kościołów chrześcijańskich (w ostatniej edycji występowało 40 chórów). W przyszłym roku będziemy świętować pierwszy jubileusz tegoż festiwalu - jego X edycję.

Zarówno po pierwszej, jak i po drugiej wojnie światowej Kościół prawosławny pozbawiony został wielu świątyń i majątków. Nawet obiekty będące w jego władaniu (w tym także świątynie) nie miały uregulowanych kwestii własnościowych. Zmianę tej sytuacji umożliwiła ustawa określająca status prawny Kościoła prawosławnego w Polsce, która została uchwalona 4 lipca 1991 r. Na mocy postanowień tego aktu prawnego Kościół prawosławny mógł przez okres dwóch lat zgłaszać swe roszczenia majątkowe. Ze względu na to, że na terenie Diecezji Lubelsko-Chełmskiej było bardzo wiele nieruchomości odebranych prawosławnym - proces ten wymagał wiele wysiłku i dużych nakładów finansowych.

Diecezja Lubelsko-Chełmska złożyła wówczas ok. 300 wniosków o uznanie własności użytkowanych i zwrot zabranych nieruchomości: świątyń, cmentarzy, budynków, gruntów. Większość wniosków rozpatrzono pozytywnie, jednakże pozostały również sprawy nie rozstrzygnięte oraz takie, których rozwiązanie nie spełniało oczekiwań strony prawosławnej. Jesteśmy wdzięczni Wszechmogącemu Bogu, że w bieżącym roku uzyskaliśmy nowelizację Ustawy o Stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego na mocy której, możemy złożyć jeszcze kilkadziesiąt wniosków do Komisji Regulacyjnej do spraw Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Odzyskane dobra majątkowe zostaną wykorzystane dla dalszego rozwoju diecezji i zagwarantują jej stabilność.

Wielką rolę w odradzaniu życia duchowego pełnią obiekty sakralne. W tych domach modlitwy wierni jednoczą się z Bogiem i z sobą we wspólnocie Kościoła. Z tego względu tak istotna dla życia każdej parafii jest możliwość oddawania czci Bogu w budynkach specjalnie do tego celu przeznaczonych. Troska o główne świątynie diecezji oraz o budowę nowych cerkwi, prace konserwatorskie w cerkwiach zabytkowych, jak również remonty cerkwi zdewastowanych i budowę domów parafialnych - wyraża ducha pobożności wiernych. Wszystkie te dzieła jednoczą naszych wiernych poprzez modlitwę, ofiarność i pracę. W dzieło odbudowy i remontów obiektów sakralnych włączyli się nie tylko wierni naszego Kościoła, ale również władze centralne, wojewódzkie i samorządowe. Niektóre z tych inwestycji były wspierane finansowo przez niemiecką organizację "Diakonisches Werk der EKD in Deutschland" oraz Grecki Kościół Prawosławny.

Pierwszą świątynią diecezjalną jest lubelska cerkiew katedralna pw. Przemienienia Pańskiego. Jest ona najstarszą w Polsce świątynią będącą we władaniu Kościoła prawosławnego. Pierwsze informacje o prawosławnej cerkwi w Lublinie pochodzą z 1395 r.

Lublin był miastem pogranicza. Już w Średniowieczu obok ludności polskiej, osiedlała się tutaj ruska ludność prawosławna. Obecna cerkiew wzniesiona została na początku XVII w., po spłonięciu wcześniejszej, w niezwykle trudnych dla Kościoła prawosławnego latach. Wyświęcił ją w 1633 r. metropolita kijowski Piotr (Mohyła). Lubelska cerkiew kilkakrotnie była odbierana prawosławnym. W 1695 r. przejęli ją unici. Powróciła do prawosławia w roku 1875. Od 1989 r., po raz pierwszy w swej historii, jest katedrą biskupa ordynariusza Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Sobór ten po gruntownych pracach konserwatorskich jest najpiękniejszą, najbardziej zadbaną świątynią diecezji. W roku 2002 po przeprowadzonych z największym kunsztem pracach konserwatorskich świątynia ta została uhonorowana nagrodą "Laur konserwatorski". W dzieło przywrócenia świetności tej najstarszej prawosławnej cerkwi w Polsce szczególnie przyczynili się: firma Polkomtel S.A., Kopalnia Bogdanka - Lubelski Węgiel oraz Urząd Marszałkowski i Wojewódzki Konserwator Zabytków.

W minionych wiekach Chełm był duchową stolicą Chełmszczyzny, a prawosławni posiadali w tym mieście wiele świątyń. Najważniejszy był sobór pw. Narodzenia Bogurodzicy na Górze Chełmskiej, który został wzniesiony w XVII w. na miejscu trzynastowiecznej świątyni ufundowanej przez księcia Daniela.

Obecnie do Kościoła prawo-sławnego należy tylko niewielka cerkiew pw. św. Jana Teologa, która została wzniesiona została w 1840 r. Do świątyni tej przeniesiono z byłego soboru na Górze Chełmskiej tradycję kultu Chełmskiej Ikony Bogurodzicy. Tutaj obchodzone jest tradycyjne święto Ziemi Chełmskiej - "Preczysta", czyli święto Narodzenia Bogurodzicy. Od 1989 r. cerkiew św. Jana Teologa pełni funkcję drugiej katedry Biskupa lubelskiego i chełmskiego.

Tragiczne dzieje prawosławia w ostatnim stuleciu, a w szczególności barbarzyńska akcja niszczenia cerkwi prawosławnych w 1938 r., spowodowały, że w wielu miejscowościach, wierni nie posiadali swoich świątyń.

Proces odbudowy cerkwi rozpoczął się w latach osiemdziesiątych XX wieku. W latach dziewięćdziesiątych oddano do użytku cerkwie: w Międzylesiu, Białej Podlaskiej, Kijowcu, Holeszowie, Zahorowie, Siedlcach, Kodniu, Dobratyczach i Zamościu. Budowy świątyń w tych miejscowościach wspierali prawosławni z innych regionów kraju czy też dawni mieszkańcy tych ziem.

W ostatnich latach wybudowano cerkwie: w Janówce, Olszankach, Kopytowie, Kątach, Holeszowie, Puławach, Kostomłotach, Brzeźnie.

W trakcie budowy są cerkwie w Kodniu oraz w Korchowie.

Pomimo wielu zniszczeń, zachowały się we władaniu Kościoła prawosławnego na terenie Diecezji Lubelsko-Chełmskiej liczne cenne zabytki: cerkwie, ikonostasy, sprzęty liturgiczne, ikony. Przez wiele lat te bezcenne zabytki sztuki sakralnej pozostawały opuszczone i były dewastowane.

Dopiero w latach osiemdziesiątych XX wieku rozpoczęto prace konserwatorskie. Były one finansowane zarówno przez Państwo, jak i ze składek wiernych. Dotychczas odnowiono kilkanaście cerkwi: m.in. w Lublinie, Holi, Włodawie, Kobylanach, Chełmie, Wojsławicach, Hrubieszowie, Sosnowicy. W zabytkowych cerkwiach zrekonstruowano i pozłocono ikonostasy.

Mimo to jeszcze wiele świątyń oczekuje na podjęcie lub zakończenie prac konserwatorskich. Na szczególną uwagę zasługuje wykonany już remont cerkwi pw. św. Jana Teologa w Terespolu. Po zakończeniu remontu kapitalnego świątyni, wyposażono ją w piękny, stylowy ikonostas.

Wszystkie te prace nie możliwe byłyby do wykonania bez finansowego wsparcia Funduszu Kościelnego przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie, Państwowej Służby Ochrony Zabytków, lokalnych Samorządów i indywidualnych sponsorów.

Oprócz świątyń w wielu miejscowościach powstały także nowe domy parafialne, w których znajdują się mieszkania proboszczów oraz pomieszczenia przeznaczone na spotkania parafian. W ciągu kilkunastu ostatnich lat wybudowano 10 domów parafialnych: w Białej Podlaskiej, Międzylesiu, Terespolu, Siedlcach, Nosowie, Zahorowie, Kobylanach, Zamościu, Puławach i Kostomłotach.

Nasza pastoralna troska o wiernych nie ogranicza się tylko do zapewnienia im możliwości uczestniczenia w nabożeństwach czy spotkania z kapłanem, gdy znajdą się w trudnej sytuacji życiowej (w szpitalu, areszcie, zakładzie karnym). Mamy świadomość, że różnego rodzaju pomocy potrzebują szczególnie ludzie starzy, chorzy, samotni, bez środków do życia czy dzieci. Z tego też względu staramy się czynić wszystko, co w naszej mocy, aby dotrzeć do potrzebujących i objawiać im Boga, w którego wierzymy, poprzez konkretne dzieła miłości. Najważniejsze z nich to: Diecezjalny Dom Spokojnej Starości i Diecezjalne Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowe w Holeszowie.

W diecezji jest wiele samotnych osób w podeszłym wieku, które nie mają zapewnionej należytej opieki.

Gdy Kościół prawosławny odzyskał w centrum Lublina grunty, narodziła się idea wzniesienia tu Domu Spokojnej Starości dla wiernych diecezji, w którym mogliby godnie i z zachowaniem własnych tradycji spędzić ostatnie lata życia. Inicjatywa ta spotkała się z wielkim zainteresowaniem. Budowa Diecezjalnego Domu Spokojnej Starości trwała w latach 1994 - 2003. Sponsorami budowy tego ośrodka pomocy społecznej dla ludzi w podeszłym wieku byli między innymi: Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Kościelny

przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji (bez którego trudno sobie wyobrazić szerszy zasięg działalności charytatywnej Kościoła), Państwowy Fundusz Ochrony Osób Niepełnosprawnych, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacja Renovabis. Ponadto, inicjatywę tę wsparł finansowo także Ewangelicki Okręg Kościelny Balingen i Grecki Kościół Prawosławny. Ofiary pieniężne na to dzieło wpływały też od naszych wiernych oraz od ludzi dobrej woli spoza diecezji, tak z kraju, jak i z zagranicy. Od półtora roku dom już funkcjonuje. Znalazło w nim opiekę 22 pensjonariuszy, w tym dwóch emerytowanych duchownych. Obecnie działalność Diecezjalnego Domu Spokojnej Starości jest dofinansowywana przez władze miejskie i wojewódzkie.

Na terenie gminy Hanna, we wsi Holeszów, przy parafii pw. św. Michała nasza Diecezja posiada Centrum Rekreacyjno-Wypoczynkowe. Nasi najmłodsi wyznawcy mają tam możliwość spędzenia wakacji.

W miarę swych skromnych możliwości Diecezja Lubelsko-Chełmska prowadzi działalność wydawniczą. Jest to możliwe dzięki dotacjom uzyskiwanym od instytucji państwowych i samorządowych oraz pomocy siostrzanych Kościołów prawosławnych (w Grecji, na Cyprze, w Stanach Zjednoczonych), jak i środkom własnym.

Od samego początku istnienia diecezji czuliśmy wielką potrzebę działalności wydawniczej. W 1993 r. z okazji 360 rocznicy wyświęcenia cerkwi katedralnej w Lublinie opublikowaliśmy okolicznościowy folder (w językach polskim i ukraińskim).

W latach 1993-1995 ukazały się trzy wydania folderu o Monasterze św. Onufrego Wielkiego w Jabłecznej.

W 1995 r. wydaniem dzieła pt. "Małżeństwo w prawosławiu" wybitnego teologa prawosławnego o. Johna Meyendorffa zainaugurowaliśmy serię wydawniczą "Światło Przemienienia", która ma prezentować bogactwo teologii i duchowości chrześcijańskiego Wschodu. W tej serii ukazały się dotychczas jeszcze dwie pozycje: "Ekumenizm w czasie. Prawosławna wizja jedności w ujęciu Georgesa Florovsky'ego", Krzysztofa Leśniewskiego oraz "Przebóstwienie człowieka. Nauka św. Grzegorza Palamasa w świetle tradycji prawosławnej" Georgiosa Mantzaridisa. W listopadzie br. ukaże się kolejna książka w serii "Światło przemienienia", a mianowicie "W drodze ku wieczności", pod redakcją Krzysztofa Leśniewskiego i ks. Włodzimierza Misijuka. Będzie to publikacja o prawosławnym pojmowaniu śmierci człowieka oraz o czasach i rzeczach ostatecznych.

Nakładem naszej diecezji ukazało się również polskie tłumaczenie trzech kilkusetstronicowych tomów "Żywotów Świętych" opracowanych przez św. Dymitra Rostowskiego. Zawierają one opisy żywotów świętych wspominanych w trzech pierwszych miesiącach prawosławnego roku kościelnego: wrześniu, październiku i listopadzie. Z literatury hagiograficznej wspomnieć trzeba wydanie książeczki pt. "Nowe cuda Jana Ruskiego".

Kolejną ważną publikacją było "Królestwo wnętrza" hierarchy prawosławnego i profesora Uniwersytetu w Oksfordzie - biskupa Kalistosa Ware'a (Lublin 2003). To pierwszy, z planowanych sześciu tomów, Dzieł zebranych tego wybitnego autora. Stanowi on zbiór artykułów na temat duchowości chrześcijańskiego Wschodu.

Na szczególną uwagę zasługuje najbardziej popularna, wydana przez naszą diecezję, książka pt. "Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia" pod redakcją Krzysztofa i Jadwigi Leśniewskich (Lublin 1999). To ponad sześćsetstronicowe dzieło o wyraźnie zaakcentowanej perspektywie ekumenicznej oraz uwzględniające nie tylko religijne, ale również kulturotwórcze i cywilizacyjne aspekty chrześcijańskiego Wschodu może być pomocne dla wszystkich szukających głębszego zrozumienia i pojednania dwóch wielkich tradycji chrześcijaństwa. W tym podręczniku akademickim starannie dobrane teksty ukazują podstawy wiary, wprowadzają w liturgię i sakramenty, ikonografię i śpiew cerkiewny oraz duchowość i historię Kościoła prawosławnego.

Warto jeszcze odnotować dwie publikacje poświęcone jubileuszowym uroczystościom diecezjalnym - "Akatyst ku czci św. Atanazego" oraz "Kanonizacja Męczenników Chełmskich i Podlaskich".

W celu popularyzacji śpiewu cerkiewnego wydaliśmy trzy partytury: "Chełmsko-Podlaski zbiór melodii cerkiewnych", "Kanony niedzielne ośmiu tonów" oraz "Obihod nontonho cerkownoho pienija" (ta ostatnia to przedruk tzw. "Partytury Pińskiej").

Ponadto, wydrukowaliśmy kilkanaście pocztówek i ikonek. Od 1995 r. parafia prawosławna w Lublinie wydaje trójjęzyczne pismo pt. "Orthodox".

Z okazji dzisiejszej uroczystości Diecezja Lubelsko-Chełmska przygotowała nową książkę pt. Misteria uzdrowienia. Zawarty został w niej zapis sześciu nauk rekolekcyjnych wygłoszonych przez biskupa Kallistosa Ware'a. Mamy nadzieję, że te uniwersalne rozważania o roli ciała w modlitwie, o możliwości i potrzebie właściwego ukierunkowywania naszych namiętności, o uzdrawiającym działaniu sakramentów spowiedzi, namaszczenia świętym olejem i Eucharystii, o tak potrzebnym całemu światu "pokoju z wysokości", który zstępuje podczas Boskiej Liturgii - pomogą w odnalezieniu głębokiego duchowego pokoju oraz w przygotowaniu się do "zakończenia życia w pokoju" i przejściu do wieczności. Z pewnością bardzo pomocne w lekturze Misteriów uzdrowienia będą odwołania biskupa Kallistosa do literatury pięknej, poezji i filozofii. Na zakończenie naszego wspólnego świętowania będziemy mieli przyjemność wręczyć tę książkę każdemu ze czcigodnych Gości.

W życiu naszej diecezji wiele uwagi poświęca się kultywowaniu pamięci o przeszłości i tradycji Kościoła. Spośród wielu wydarzeń jakie miały miejsce od odrodzenia Diecezji Lubelsko-Chełmskiej pragniemy przypomnieć tylko najważniejsze z nich, a mianowicie:

- 360-lecie soboru pw. Przemienienia Pańskiego w Lublinie (1993 r.);
- Martyrologium w Wierzchowinach (1995 r.);
- Powołanie do życia Diecezjalnej Komisji Pamięci Historycznej (1996 r.);
- Konferencja naukowa na temat Unii brzeskiej (1996 r.);
- Uroczystości ku czci św. Atanazego Brzeskiego (1996 r.);
- 500-lecie Monasteru św. Onufrego Wielkiego w Jabłecznej (1998 r.);
- "Chełmsko-Podlaskie requiem" (1998 r.);
- 55 rocznica "Akcji Wisła" (2002 r.);
- Kanonizacja Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej (2003 r.).

Najważniejszym wydarzeniem w życiu liturgicznym diecezji była Kanonizacja Męczenników Ziemi Chełmskiej i Podlaskiej, która miała miejsce w Chełmie 7-8 czerwca 2003 r. Uchwałą Soboru Biskupów PAKP ustanowiono ogólnocerkiewne święto Soboru Świętych Męczenników Chełmskich i Podlaskich na pierwszą niedzielę czerwca.

Prezydent Rzeczypospolitej Aleksander Kwaśniewski wystosował okolicznościowy list, który został odczytany w czasie uroczystości kanonizacyjnych.

Bliskie relacje z siostrzanymi Kościołami prawosławnymi są niezmiernie ważne w ugruntowywaniu tożsamości naszych wiernych, jak również w budowaniu wielonarodowej wspólnoty wierzących. Od początku swego istnienia Diecezja Lubelsko-Chełmska nawiązuje i pogłębia więzi z prawosławnymi diecezjami z zagranicy. Ważną rolę w podtrzymywaniu tych relacji pełnią również oficjalne i nieoficjalne wizyty hierarchów prawosławnych.

Wierni Diecezji Lubelsko-Chełmskiej utrzymują bliskie kontakty z zaprzyjaźnionymi prawosławnymi diecezjami z zagranicy: Kavali w Grecji, Cluj-Napoca w Rumunii, Włodzimierza Wołyńskiego i Kovla na Ukrainie, Kostromy i Galicza w Rosji, wschodniopensylwańską Kościoła Prawosławnego w Ameryce. Nasza diecezja od kilku lat współpracuje z Bractwem "Sotirios" z Aten, które wspiera budowę cerkwi na terenie Diecezji.

Naszą diecezję w minionym piętnastoleciu odwiedziło wielu znamienitych hierarchów z Kościołów prawosławnych. Szczególnie pozostali w naszej pamięci:

- Jego Eminencja Włodzimierz, Metropolita Kijowski
            (Ukraiński Kościół Prawosławny) (21 sierpień 1997 r.);
- Jego Świątobliwość Bartholomeos,
            Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola (24 stycznia 2000 r.);
- Jego Świątobliwość Teoktyst,
            Patriarcha Rumuński (7 listopada 2000 r.);
- Jego Eminencja Chrystodulos,
            Arcybiskup Aten i całej Grecji (21 sierpnia 2003 r.);
- Jego Eminencja Herman, Arcybiskup Waszyngtonu,
            Metropolita Ameryki Północnej i Kanady (8 września 2003 r.);
VII. Współpraca ekumeniczna

Świadomość bycia w diasporze nie zamyka nas na kontakty z innymi Kościołami. Wprost przeciwnie. Możemy się poszczycić bardzo dobrymi relacjami ekumenicznymi, tak na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym.

Diecezja Lubelsko-Chełmska jest aktywnie włączona w kontakty ekumeniczne. Szczególnie radują nas pełne wzajemnej życzliwości relacje pomiędzy Arcybiskupem Ablem i Metropolitą Lubelskim Arcybiskupem Józefem Życińskim. Jesteśmy wdzięczni Bogu za wszelką pomoc jakiej doświadczyliśmy i możliwość prowadzenia szczerych rozmów z Kościołem rzymskokatolickim o trudnych sprawach własnościowych oraz wspólnego poszukiwania rozwiązań palących problemów w przyjaznej atmosferze. Dzięki temu w ciągu minionych piętnastu lat uleczonych zostało wiele bolesnych ran z przeszłości. Służy temu też współ-przewodniczenie arcybiskupa Abla Bilateralnej Komisji Prawosławno-Katolickiej oraz Komisji Wspólnej Kościoła Prawosławnego i Kościoła Grecko-Katolickiego.

Jak to jest od kilkudziesięciu lat tradycją modlitewną Kościoła rzymskokatolickiego oraz Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej - każdego roku uczestniczymy w styczniowym Tygodniu Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan.

Na początku lat dziewięćdziesiątych nasza Diecezja zapoczątkowała ekumeniczne kontakty z Okręgiem Kościelnym w Balingen. Początki współpracy z Ewangelickim Kościołem Krajowym w Wirtembergii (w Niemczech) polegały na wzajemnym poznawaniu się, w czym była pomocna regularna wymiana korespondencji, liczne spotkania, występy chórów i wspólna modlitwa. Nawiązane przyjaźnie zaowocowały podpisaniem w 1993 r. porozumienia partnerskiego o wzajemnej współpracy. W preambule tego dokumentu znaleźć można stwierdzenie, że "wierni Diecezji Lubelsko-Chełmskiej [...] i wierni Okręgu Kościelnego Balingen [...] w czasie wielu spotkań poznali się wzajemnie i obdarzyli szacunkiem jako współbracia w Chrystusie". Ekumeniczne partnerstwo pomiędzy Lublinem a Balingen stanowi nie tylko ważny krok na drodze do jedności chrześcijan, ale również stanowi wkład do niemiecko-polskiego porozumienia i pojednania.

Jednym z praktycznych owoców tego partnerstwa była pomoc finansowa, jakiej udzielił Okręg Balingen, w celu regulacji kwestii własnościowych Diecezji Lubelsko-Chełmskiej. Dzieło to również wsparła szwajcarska organizacja "Glaube in der 2. Welt".

Minione piętnastolecie dla naszej diecezji było czasem wyjątkowym. Jesteśmy wdzięczni Bogu i dumni, że udało nam się tyle osiągnąć. Świadomi jednak jesteśmy, iż nie byłoby to możliwe bez życzliwości, rady i wielorakiej pomocy ze strony obecnych tu Państwa - naszych wspaniałych Przyjaciół. Jesteśmy głęboko wdzięczni za wszelkie dobro, jakiego doświadczyliśmy z Państwa strony. Ufamy, że to dobro będzie się pomnażać i rozwijać również w przyszłości, a nasze przyjazne relacje nabiorą jeszcze większego blasku.