Dońska Ikona Bogarodzicy
/Donskaja Ikona Bożijej Matieri/

Dońska Ikona Matki Bożej zgodnie z legendą została napisana przez jednego z największych ruskich pisarzy ikon - Teofana Greka. Wiąże się z nią kilka ważnych wydarzeń z historii Rusi.

Przybyła ona wraz z Kozakami dońskimi spieszącymi z pomocą wielkiemu księciu Dymitrowi, walczącemu w najazdem Mamaja. Stała się sławna 8 września 1380 r. w czasie bitwy na Kulikowym Polu, podczas której nieustannie przebywała z wojskami ruskimi. Dzięki pomocy Matki Bożej wojska ruskie pokonały wówczas przeważające siły wroga. Od tej pory ikonę zaczęto nazywać "Dońską".

Po bitwie Kozacy przekazali ikonę w darze księciu moskiewskiemu Dymitrowi, którego również zaczęto nazywać Dońskim. Książę przywiózł ikonę do Moskwy i umieścił ją w soborze Zaśnięcia Matki Bożej na Kremlu, skąd następnie przeniesiono ją do soboru Zwiastowania Bogarodzicy.

W 1591 roku Moskwę obległy wojska krymskie. Pokładając nadzieję w Bogu mieszkańcy miasta ruszyli z procesją, niosąc na jej czele Dońską Ikonę Matki Bożej. W dniu bitwy porażeni mocą
płynącą od ikony wrogowie, odstąpili od miasta. W dowód wdzięczności na miejscu, gdzie wśród wojsk znajdowała się ikona w 1592 roku zbudowano kamienną cerkiew i założono Monaster Doński. Cudotwórczą ikonę umieszczono w głównej świątyni monasteru.

Również za panowania cara Aleksego Michajłowicza, w końcu XVII w., poprzez Swą Dońską Ikonę Matka Boża pomogła uchronić Rosję od Tatarów krymskich.

Obecnie Dońska Ikona Matki Bożej ponownie znajduje się w Soborze Zwiastowania Matki Bożej na moskiewskim Kremlu. Jest umieszczona po lewej stronie królewskich wrót. Na jej odwrocie znajdują się wizerunki dwunastu pramatek. W Monasterze Dońskim pozostała wierna kopia tej ikony.

Dońskiej Ikony Matki Bożej obchodzone jest 19 sierpnia/1 września.


Jarosław Charkiewicz