Blachereńska Ikona Bogarodzicy
/Włachernskaja Ikona Bożijej Matieri/

Blachereńska Ikona Matki Bożej zgodnie z tradycją należy do najstarszych ikon Bogarodzicy. Tradycja wiąże jej powstanie z osobą Ewangelisty Łukasza.

Początkowo ikona znajdowała się w Antiochii, a następnie w Jerozolimie. W latach 436-437 małżonka cesarza Teodozjusza II Eudokia odbyła podróż do Ziemi Świętej, podczas której kupiła tę ikonę i odesłała ją do Konstantynopola w darze siostrze cesarza Pulcherii. Ta umieściła ją w stołecznej świątyni w Blachernach, od której ikona otrzymała swą nazwę. W tym też czasie na cześć ikony przy cerkwi powstał monaster, a w każdą środę zaczęto przed nią celebrować specjalne nabożeństwo.

Szybko ikona stała się źródłem wielu cudownych uzdrowień. Zachowała się m.in. opowieść jak pewnego razu Bogarodzica objawiła się dwóm ślepcom, przywiodła ich do świątyni w Blachernach przed Swą ikonę i tam obdarzyła wzrokiem. Od tego zdarzenia powstała druga nazwa ikony - "Hodigitria" czyli "Przewodniczka".

 
W VIII w. w Konstantynopolu triumfowała herezja ikonoklazmu. W obawie przed profanacją Blachereńską ikonę przeniesiono do Monasteru Pantokratora i zamurowano w ścianie. Po około 100 latach, kiedy zwolennicy kultu ikon powrócili do władzy, ikonę odnaleziono i umieszczono na starym miejscu. Po zajęciu Konstantynopola przez Turków w 1453 r. Blachereńska Ikona Matki Bożej bez śladu znikła ze zniszczonej stolicy. Jedna z opowieści mówi, iż w obawie o bezpieczeństwo przeniesiono ją na Świętą Górę Atos, a stamtąd w 1654 r. przekazano w darze carowi Aleksemu Michajłowiczowi, który rozkazał umieścić ją w moskiewskim soborze Zaśnięcia Matki Bożej.

Ikon Matki Bożej nazywane "Hodigitrią" jest bardzo wiele i cieszą się one wielką czcią wiernych, jednak dokładnych kopii Blachereńskiej ikony Bogarodzicy jest niewiele.

Święto Blachereńskiej Ikony Matki Bożej obchodzone jest 7/20 lipca.


Jarosław Charkiewicz