2017 XII 18
„Wspomnienia Zofii (Klimczuk) - siostry prawosławnego monasteru w Radecznicy"

W połowie grudnia 2017 r. w Lublinie ukazały się „Wspomnienia Zofii (Klimczuk) - siostry prawosławnego monasteru w Radecznicy”. Unikalne źródło do dziejów prawosławnego monastycyzmu przełomu XIX i XX wieku na ziemiach polskich opublikowano w najnowszej „Res Historica” (tom XLIII). Naukowy periodyk jest jednym z prestiżowych czasopism historycznych w Polsce.

 

Publikacja omawia życie wewnętrzne prawosławnego żeńskiego monasteru pw. św. Antoniego Pieczerskiego w Radecznicy w latach 1904 – 1915, kwestie wyznaniowe Zamojszczyzny z początku XX w., funkcjonowanie szpitala w Szczebrzeszynie między 1911 a 1919 r. – m. in. z czasów okupacji austro-węgierskiej podczas I wojny światowej.

 

Odnaleziony w 2013 r. w zbiorach Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego rękopis radecznickiej mniszki jest rzadkim źródłem dotyczącym prawosławnego monastycyzmu na ziemiach polskich, dziejów szpitala w Szczebrzeszynie, bieżeństwa ludności cywilnej w 1915 r. z terenu guberni chełmskiej w głąb Rosji oraz uzupełnia informacje związane z akcją burzenia cerkwi w 1938 r. na Chełmszczyźnie.

 

Warto zaznaczyć, że tekst pierwotnie miał się ukazać w 1939 r. w „Tece Zamojskiej”. Ze względu na napiętą sytuację wyznaniową po akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej przeprowadzonej pół roku wcześniej cenzura prasowa nie dopuściła do jego druku. Wspomnienia siostry Zofii (Klimczuk) umożliwiają poznanie złożonego zagadnienia części prawosławnej ludności cywilnej guberni chełmskiej, która nie została ewakuowana w głąb Rosji w 1915 r. W efekcie musiała dostosować się do nowych, okupacyjnych, warunków egzystencji.

 

„Res Historica” to periodyk wydawany od 1997 r. przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W chwili obecnej znajduje się na liście B/C Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Półrocznik jest indeksowany m. in. w międzynarodowych bazach naukowych czasopism: The Central European Journal of Social Sciences and Humanities (CEJSH) oraz European Reference Index for the Humanities (tzw. Erih Plus).

 

Edytorem źródła jest dr Stefan Dmitruk. Naukowiec to absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku (2004 r.), Europejskiego Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów w Lublinie (2011 r.), doktoryzował się w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (2012 r.). Autor 45 artykułów opublikowanych w periodykach (m. in. „Białoruskich Zeszytach Historycznych”, „Białostockich Tekach Historycznych”, „Res Historice”, „Tekach Komisji Historycznej Oddziału Lubelskiego Polskiej Akademii Nauk”, „Studiach z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”), zbiorach naukowych wydanych w Polsce, Ukrainie i Rosji. Lubelski historyk bada kwestie wyznaniowe, narodowościowe, społeczność rosyjską Królestwa Polskiego i zachodnich guberni Imperium Rosyjskiego na przełomie XIX i XX w. oraz problem uchodźctwa ludności cywilnej w głąb Rosji podczas I wojny światowej.

 

Pełny tekst w wersji elektronicznej (format pdf) można bezpłatnie pobrać TUTAJ

 

Na zdj.: korpus żeńskiego monasteru w Radecznicy z cerkwią wewnętrzną /za: www.chram.com.pl – Kolekcja Prawosławne Cerkwie na Starych Pocztówkach Aleksandra Sosny/ oraz czołówka „Res Historica” /za: journals.umcs.pl/

Stefan Dmitruk