Królewskie miasto Lublin, świętując jubileusz 700-lecia, dało świadectwo swojej wielowyznaniowej i wielokulturowej tradycji poprzez Międzynarodowy Kongres Ekumeniczny – Lublin miasto zgody religijnej.

Pierwszy inauguracyjny dzień konferencji – niedziela – poświęcony był Prawosławiu. Ten dzień rozpoczął się Boską Liturgią Eucharystyczną w cerkwi Przemienienia Pańskiego, której przewodniczył arcybiskup Hiob (Getcha) reprezentujący Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopola przy Światowej Radzie Kościołów w Genewie Chambesy (Szwajcaria), arcybiskup Jerzy, ordynariusz diecezji wrocławsko-szczecińskiej, który wygłosił homilię, oraz gospodarz diecezji lubelsko-chełmskiej arcybiskup Abel. Podczas Liturgii obecny był biskup Mieczysław Cisło z archidiecezji lubelskiej Kościoła rzymskokatolickiego oraz osoby zaangażowane w organizację kongresu.

Następnie nieopodal cerkwi katedralnej na lubelskim zamku ok. godz. 12.00 rozpoczęła się inauguracja Międzynarodowego Kongresu Ekumenicznego. Gośćmi tej ceremonii byli: arcybiskup Stanisław Budzik – metropolita lubelski, Sławomir Sosnowski – marszałek województwa lubelskiego, Artur Szymczyk – zastępca prezydenta miasta Lublin.

Jako pierwszy w tej części uroczystości głos zabrał arcybiskup Abel, który między innymi powiedział: „Lublin jest miastem, w którym od wieków współistnieją chrześcijanie przynależący do tradycji wschodniej i zachodniej. Spotykamy się dziś na zamku lubelskim, którego przestrzeń sakralna: kaplica św. Trójcy stanowi szczególny owoc owej syntezy chrześcijańskiego Zachodu (architektura renesansu lubelskiego) z chrześcijańskim Wschodem (prawosławne freski mistrza Andrzeja). Ta synteza architektoniczno- malarska to swoisty przejaw praekumenizmu”. Władyka, stojąc przed obrazem mistrza Jana Matejki przedstawiającym unię lubelską, wskazał postać prawosławnego księcia Konstantego Ostrogskiego i przypomniał, że był on wielkim orędownikiem prawosławia w czasach I Rzeczypospolitej.

Pierwszym ramowym wykładem było wystąpienie prof. Antoniego Mironowicza z Uniwersytetu w Białymstoku: Cerkiew Prawosławna w I Rzeczypospolitej. Następnie gość Patriarchatu Konstantynopolitańskiego wygłosił prelekcję: Święty i Wielki Sobór Kościoła Prawosławnego: dialog ze współczesnym światem. Kolejnym prelegentem był duchowny z Rumunii ks. prof. Dumitru Vanca (Uniwersytet Teologiczny Alba Julia), który mówił o tożsamości religijnej i świadomości kościelnej. Prof. Peter Bouteneff z Instytutu św. Włodzimierza w Nowym Jorku (USA) wygłosił referat: Kościół i Kościoły w eklezjologii Świętego i Wielkiego Soboru na Krecie.

Kolejnym wystąpieniem była synteza arcybiskupa Jerzego, prorektora ChAT: Prawosławie w dialogu ekumenicznym.

Drugi panel rozpoczął ks. dr Artur Aleksiejuk z ChAT wystąpieniem: Wolność i soborowość prawosławia a współczesny kryzys antropologiczny. Rektor Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie ks. mitrat prof. Jerzy Tofiluk w prezentacji multimedialnej na sali Galerii Malarstwa Polskiego przedstawił: Teologię ikony dzisiaj. Prof. Mariusz Wideryński w ciekawy sposób ujął: Misterioa prawosławia w obiektywie. Końcowym wystąpieniem był referat dr. Marcina Abijskiego z Białegostoku: Renesans śpiewu bizantyjskiego w Polsce.

Licznie zgromadzona społeczność podczas prelekcji i organizatorzy kongresu byli zachwyceni fachowością i doborem tematów prezentujących prawosławie w dniu dzisiejszym w Lublinie. Na ten dzień do Lublina przyjechali również przedstawiciele wszystkich parafii prawosławnych diecezji lubelsko-chełmskiej.

Następny dzień – poniedziałek poświęcony był katolicyzmowi. Prelekcje miały miejsce w Centrum Transferu Wiedzy w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, który w 2017 roku świętuje swoje 100-lecie.

Wtorek, 31 października – trzeci dzień Kongresu Ekumenicznego – poświęcony był protestantyzmowi, a prezentacja tej chrześcijańskiej tradycji miała miejsce w pobliżu ewangelickiego kościoła św. Trójcy na Wydziale Prawa KUL. Dzień ten zakończył się uroczystym nabożeństwem dziękczynnym w świątyni Kościoła ewangelicko-augsburskiego z racji 500-lecia reformacji. Na nabożeństwie byli obecni hierarchowie katoliccy, ewangeliccy, starokatolicki biskup z Holandii, licznie zgromadzone duchowieństwo i wierni, którzy tego wieczoru wypełnili świątynię św. Trójcy.

Fot. ks. Mirosław Wiszniewski, Sławomir Wyspiański, Bogdan But’